سوره ناس و درس قرآن پایه اول

در برنامه‌های آموزشی، هر جا موضوعاتی مانند کار خوب، سرعت عمل، به تأخیر نینداختن، یا انجام به موقع یک کار مطرح باشد، چه در محتوای کتاب‌های درسی، چه در فعالیت‌های کلاس و ارتباط ما با دانش‌آموزان، همانجا بستر مناسبی برای انتقال پیام سوره مبارکه ناس است. مثلا همین به موقع انجام دادن تکالیف در مدرسه و در خانه، می‌تواند یکی از فرصت‌های خوب برای درک پیام این سوره باشد؛ فقط باید مراقب باشیم که دانش‌آموزان تخریب نشوند؛ به خصوص مراقب باشیم که سوره و پیام آن به عنوان ابزار سرزنش بچه‌ها مورد استفاده قرار نگیرد.

  1. پس از خواندن پیام قرآنی «سلام علیکم» و گفتگو راجع به تصاویر ذیل آن، می‌توانیم همراه دانش‌آموزان با سوره ناس قرار بگذاریم که هنگام سلام کردن، کسی که اول سلام می‌کند ما باشیم.
  2. شعر «نعمت‌های خدا» را معمولا اینطوری می‌خوانیم که ما می‌گوییم «کی به ما چشم داده، گوش داده؟» و بچه‌ها می‌گویند «خدا داده، خدا داده». همین خواندن شعر را می‌توانیم با القای «پاسخ سریع و به موقع» در کلاس اجرا کنیم.
  3. «چه کسی زودتر داوطلب می‌شود که سوره کوثر را بخواند؟» آنچه مهم است القای مثبت است؛ ممکن است همه داوطلب باشند، پس همه، درس سوره ناس را خوب یاد گرفته‌اند.
  4. «چه کسی زودتر سوره ناس را حفظ می‌کند؟» القای مثبت خیلی مهم است؛ هر کس حفظ نکرد حتما جای دیگری کار خوب دیگری را سریع و به موقع انجام داده.
  5. باید با کمک دانش‌آموزان روی شعر خانم «کبری هاشمی» اسم بگذاریم؛ شعر «زهرای کوثر آمد؛ خندان و شاد و خوش‌رو». می‌توانیم به بچه‌ها بگوییم هرکس با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها دوست باشد، سرعت عملش بیشتر می‌شود و می‌تواند کارهای خوب بیشتری انجام دهد.
  6. برای نقاشی پیام قرآنی «الحمدلله» می‌توانیم از بچه‌ها بخواهیم که سریع، همانطور که از سوره ناس یاد گرفتیم و زیبا، همانطور که از سوره حمد یاد گرفتیم نقاشی‌ها را تکمیل و رنگ‌آمیزی کنند.
  7. اگر «داستان نان» را با رویکرد سوره ناس برای بچه‌ها بگوییم، علاوه بر شکر نعمت‌های الهی، به آنها می‌گوییم که هر یک از مراحل کاشت و برداشت گندم و درست کردن نان اگر به موقع انجام نشود، نان به سفره ما نمی‌رسد.
  8. در درس «خانه‌ی ما» می‌توانیم طی انجام یک بازی سرعتی از دانش‌آموزان بخواهیم به نوبت نام یک کار خوب که در خانه انجام می‌دهند را بگویند. هر فردی که بیش از سه ثانیه جواب دادنش طول بکشد، نوبتش به نفر بعدی می‌رسد؛ حواسمان هست که همه برنده باشند. در پایان می‌توانیم سوره ناس را همخوانی کنیم.
  9. وقتی شعر «خانه‌ی ما» را می‌خوانیم، با بچه‌ها قرار می‌گذاریم که هر وقت پدر و مادر از آنها کاری خواستند، بلافاصله و سریع انجام دهند.
  10. دانش‌آموزان با سوره مبارکه عصر، در فهم قرآن پایه دوم آشنا می‌شوند. پیام این سوره با حال و هوای پایه دوم، «متفاوت دیدن برد و باخت حقیقی» است. با توجه به مقصد تربیتی پایه اول، پیام سوره عصر می‌تواند «استفاده از فرصت‌ها برای برنده بودن» باشد.

به این ترتیب پیام سوره مبارکه عصر کاملا هم‌راستا با سوره ناس است: سوره عصر هم می‌گوید باید از فرصت‌ها و زمان‌هایمان خوب استفاده کنیم تا برنده باشیم، پس باید همانطور که سوره ناس به ما یاد داده، کارهای خوب را سریع و به موقع انجام دهیم.

البته دقت داریم که روی پیام سوره عصر زیاد تمرکز نمی‌کنیم و از آن برای انتقال پیام سوره ناس استفاده می‌نماییم.

  1. ارتباط شعر «ساعتم با تیک و تاک؛ می‌کند هر دم صدا» با پیام سوره ناس (و سوره عصر) کاملا واضح است.
  2. نقش «انجام سریع و به موقع کارهای خوب» در احسان به والدین هم که روشن است؛ در پیام قرآنی «وَ بِالوالِدَینِ اِحسانًا» می‌توانیم از این نقش در انتقال پیام سوره استفاده کنیم.
  3. شعر «آرزوی من» از خانم «افسانه شعبان نژاد» درباره قرآن خواندن است؛ در بند آخر می‌گوید «قرآن برایم مثل باغی است؛ باغی پر از گل‌های خوشبو؛ باید همیشه دوست باشم؛ مانند یک پروانه با او»؛ دانش‌آموزان ما در این مدت به واسطه ارتباطی که با سوره‌های حمد و ناس برقرار کرده‌اند، طعم دوستی با قرآن را چشیده‌اند و می‌دانند دوستی با قرآن یعنی چه.
  4. هنگامی به لوحه 8 و درس سوره ناس می‌رسیم که در سیر فهم قرآن، به مهمانی سوره‌های دیگر رفته‌ایم. این درس فرصتی عالی برای یادآوری سوره ناس و پیام آن است. وقتی به این درس می‌رسیم، دانش‌آموزان کاملا با این سوره آشنا هستند.
  5. در شعر «در این دنیا خدایا؛ مرا پشت و پناهی»، از طرفی یاری و پشتیبانی خداوند باعث می‌شود که ما بتوانیم کارهای خوب را سریع و به موقع انجام بدهیم؛ و از طرف دیگر انجام به موقع کارهای خوب باعث می‌شود خود را در پناه خداوند قرار بدهیم؛ از این ارتباط هر طور که صلاح می‌دانیم برای انتقال پیام سوره ناس استفاده می‌کنیم.